Nijer’deki askeri darbe nedeniyle Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) ülkeye silahlı müdahale konusunda onay vermesi üzerine, Rusya bu durumun “uzun süreli bir çatışmaya” yol açabileceği uyarısında bulundu.
ECOWAS liderleri, “mümkün olan en kısa zamanda”
Rusya Dışişleri Bakanlığı Cuma günü bir açıklama yaparak Batı Afrika ülkelerini Nijer’e askeri birlik göndermemeleri yönünde uyardı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Nijer’deki krize yönelik askeri bir çözüm, bu Afrika ülkesinde uzun süreli bir çatışmaya ve bir bütün olarak Sahra-Sahel bölgesinde durumun keskin bir şekilde istikrarsızlaşmasına yol açabileceğine inanıyoruz” ifadelerine yer verildi.
Moskova darbeyi resmen desteklemedi ancak Nijer’deki darbenin Rusya ile Batı’yı bir vekalet çatışmasında karşı karşıya getirme riski taşıdığı belirtiliyor.
ABD ve Fransa’nın Nijer’de askeri üsleri bulunuyor ve bu üslerin Sahel bölgesindeki cihatçı gruplara karşı operasyonlarda kullanıldığı belirtiliyor.
Başkent Niamey’de Fransa’ya ait bir askeri üs önünde çok sayıda darbe yanlısı protestocu Cuma günü yeniden gösteri yaptı.
Fransa’nın Nijer’i terk etmesini isteyen göstericiler arasında Rusya ve Nijer bayrakları taşıyanlar olduğu ve “Kahrolsun Fransa, kahrolsun ECOWAS!” sloganları atıldığı bildirildi.
Müdahaleye hazır askeri güç
Batı Afrika ülkeleri topluluğu, Nijer için bir eylem planı üzerinde anlaşmak amacıyla Perşembe günü Nijerya’nın başkenti Abuja’da toplanmıştı.
Ouattara, ECOWAS’ın daha önce de anayasal düzeni yeniden tesis için Afrika ülkelerine müdahalede bulunduğunu kaydetti.
Askeri gücün büyüklüğü konusunda ayrıntılı bilgi verilmedi.
Nijerya Devlet Başkanı Bola Tinubu, güç kullanımına “son çare” olarak başvurulacağını belirtti.
Nijer’de askeri cunta 26 Temmuz’da iktidarı ele geçirdi.
Darbe liderleri önceki gece yeni hükümeti kurduklarını duyurdu.
Fildişi Sahili’nin 850 ila 1100 kişilik bir tabur sağlayacağını belirten Ouattara, Nijerya ve Benin’den de askerlerin konuşlandırılacağını söyledi.
Topluluk başkanı Omar Touray, üyelerin “Nijer’de anayasal düzeni yeniden tesis etmek için ECOWAS yedek gücünün konuşlandırılması emri vermeye” karar verdiklerini söyledi.
Touray, oluşturulacak gücün nasıl bir eylemde bulunacağı konusunda daha fazla ayrıntı vermedi.
Topluluğun güvenlik komiseri Abdel Musah BBC’ye yaptığı açıklamada ECOWAS’ın Burkina Faso ve Mali’deki gibi bir geçiş dönemi boyunca cuntanın iktidarda kalmasına izin vermeyeceğini söyledi.
Musah, cuntanın ECOWAS ile doğrudan temas kurmak istemediğini, bunun da müzakereleri zorlaştırdığını kaydetti.
Fransa darbe sonrasında ECOWAS’ın atacağı her adımı destekleyeceği açıklaması yapmış ve “tüm bölgenin istikrarının tehlikede olduğu” mesajı vermişti.
ABD askeri harekatı açıkça desteklemese de cuntayı çekilmeye ve ülkenin demokratik anayasasının yeniden tesis edilmesine izin vermeye çağırdı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken yaptığı açıklamada “ABD Ecowas’ın krizin barışçıl çözümü için tüm seçenekleri araştırma kararlılığını takdir ediyor” dedi.
Blinken bu hafta başında BBC’ye yaptığı açıklamada Rusya’nın Wagner paralı asker grubunun Nijer’deki istikrarsızlıktan “faydalandığını” söylemişti.
ABD ve Birleşmiş Milletler (BM), iki haftadan fazla bir süredir ev hapsinde tutulan devrik cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’un sağlığı ve güvenliğinden endişe duyduklarını belirtiyor.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Cuma günü yaptığı açıklamada “Aldığım güvenilir raporlar, gözaltı koşullarının uluslararası insan hakları hukukunu ihlal ederek insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele anlamına gelebileceğini gösteriyor” dedi.
Avrupa Birliği dış politika temsilcisi Josep Borrell, Bazum ve ailesinin “birkaç gündür gıda, elektrik ve tıbbi bakımdan mahrum bırakıldıklarına” inandığını söyledi.
Perşembe günkü toplantı öncesinde, Nijer ile uzun bir sınırı paylaşan kuzey Nijerya’dan Müslüman din adamları Nijerya Devlet Başkanı Tinubu’yu darbe liderlerini devirmek için güç kullanmamaya çağırdı.
Darbe liderleri herhangi bir müdahaleye karşı kendilerini savunacakları uyarısında bulundular.
ECOWAS, demokratik yollarla seçilmiş hükümeti yeniden kurması için Nijer’deki askeri yönetime geçtiğimiz Pazar gününe kadar süre tanımıştı.
Askeri liderler ise bu süreyi dikkate almayarak yeni bir kabine belirledi.
